Mroźny ranek w biurze
Pierwszy mroźny ranek w Nowym Roku. Za oknem pada śnieg. Jak zwykle, przy nagłej zmianie pogody ruch samochodowy w centrum miasta spowalnia niemal do zera. Sznurki samochodów, autobusów i tramwajów stoją na zakorkowanych ulicach Poznania bez nadziei na dowiezienie pasażerów na czas do pracy. Frustracja i zniecierpliwienie biorą górę nad niektórymi kierowcami i wkrótce warkot silników zaczyna mieszać się z klaksonami oraz wyjącym sygnałem przeciskającej się gdzie nie gdzie karetki pogotowia. Ale to wszystko dzieje się na zewnątrz… Wewnątrz, w ciszy pracuje trzech architektów. Skupieni nad swoją pracą, są całkowicie nieświadomi całej kakofonii panującej na zewnątrz. Ich biuro wypełnione jest jedynie dźwiękami klikających myszek i stukaniem klawiatur. Mimo, że nigdzie nie widać kaloryferów w pomieszczeniu jest przyjemnie ciepło. Do tego stopnia, że Michał - najmłodszy wśród pracowników - siedzi przy komputerze w krótkim rękawku.
Przyglądając się swojemu zespołowi, Agnieszka Figielek - właścicielka i założycielka pracowni architektonicznej Pasywny m2, uśmiecha się pod nosem. "To nie do wiary" - myśli. "Jeszcze 12 miesięcy temu to miejsce było pustym, zaniedbanym strychem…".
Zbutwiałe deski podłogowe, dziurawy dach pokryty wyłącznie dachówką, jedno odrapane, małe, powykrzywiane ze starości okno, zniszczone wilgocią belki… Tak wyglądało to jeszcze rok temu.
Początek inwestycji
Z początkiem wiosny, wspólnota kamienicy zajęła się wymianą starego, dziurawego dachu, przez który już kilka razy doszło do zalania mieszkań. Stare dachówki wymieniono na nowe, dodano wiatroizolację, a środkową - deskowaną część dachu pokryto styropapą.[Zdjęcie 1] Część belek konstrukcyjnych została wymieniona na nowe. Ponieważ w budynku brakowało okien, po stronie północno-zachodniej dodano trzy lukarny. W takim stanie strych zakupiła pracownia Pasywny m2. [Zdjęcie 2] Trzeba było nie lada fantazji by w pustej, zaniedbanej przestrzeni poddasza wyobrazić sobie tętniące życiem biuro architektoniczne. [Zdjęcie 3] Trzeba było jeszcze większej fantazji i wiedzy by pomieszczenia na ostatnim piętrze kamienicy przekształcić w super komfortową i super energooszczędną nieruchomość. W transformacji pomogło ścisłe zastosowanie zasad standardu pasywnego.
Orientacja względem stron świata.
Choć w projekcie termomodernizacyjnym, nie można zmienić orientacji samego budynku względem stron świata, to można odpowiednio umiejscowić funkcje poszczególnych pomieszczeń. Tak tez zrobiono w tym przypadku. Biura pracowników i salkę konferencyjną umieszczono w południowo-wschodniej części obiektu, natomiast kuchnie, pomieszczenie techniczne i toalety po stronie północno-zachodniej. Aby dostosować instalację wentylacyjną do nowego układu funkcjonalnego, w podłodze umieszczono główną magistralę kanałów nawiewnych tłoczących świeże powietrze z północy na południe budynku. Do poszczególnych pomieszczeń powietrze rozprowadzane jest kanałami ukrytymi w połaciach dachowych. Na południowo-wschodniej połaci dachu dodano dwa energooszczędne okna dachowe. To pozwala zimą na pozyskiwanie dodatkowego ciepła ze słońca.
Odpowiednia izolacja termiczna
Ponieważ obiekt znajduje się na poddaszu, cała izolacja termiczna musiała zostać poprowadzona wewnątrz pomieszczeń. Na skosach zastosowano mieszaną izolację z wełny mineralnej i płyt PIR natomiast na środkowej części dachu do istniejącej już warstwy styropapy dołożono warstwę wełny mineralnej. [Zdjęcia 4 i 5] Na izolację termiczną od środka położono membranę aktywną pozwalającą na usuwanie wilgoci z przegrody budynku. Jest to o tyle ważne, że konstrukcja budynku jest drewniana a styropapa i płyty PIR nie przepuszczają wilgoci.
Redukcja mostków termicznych
W celu redukcji mostków termicznych, usunięto piach między belkami podłogowymi i uzupełniono je wełną mineralną. [Zdjęcie 6] Dodatkowo zredukowano mostki termiczne stworzone przez cztery kominy przebijające izolację termiczną dachu. Jeden z kominów został całkowicie usunięty (kilka lat temu służył do odprowadzania dymu z pieca ogrzewającego strych), a trzy pozostałe kominy ocieplono płytami PIR. Pod skosami, zbudowano ścianki kolankowe, pod którymi znajdują się kanały instalacyjne. Je również wypełniono izolacją termiczną redukującą mostki termiczne w podłodze pomieszczeń.
Okna i drzwi pasywne
Na poddaszu wymieniono i wstawiono nowe okna o najwyższych parametrach energooszczędności. Dzięki temu pomieszczenia są naturalnie doświetlone przez większość dnia. Okna na połaci południowo-wschodniej pozwalają na skorzystanie z energetycznych zysków ze słońca. Natomiast okna z lukarn na połaci północno - wschodniej służą głównie do doświetlenia pomieszczeń w tej części obiektu. [Zdjęcie 7] Ponieważ kamienica nie jest ocieplona, w wejściu prowadzącym z klatki schodowej do pomieszczeń biura zastosowano drzwi dostosowane do budynków w standardzie pasywnym.
Szczelność budynku
W starych obiektach uzyskanie szczelności powietrznej jest nie lada wyzwaniem. Nie inaczej było w tym przypadku. Do uzyskania szczelnej powłoki zastosowano aktywną membranę paroszczelną. Ze szczególną pieczołowitością oklejano wszystkie belki drewniane. By zatrzymać przepływ powietrza, spękania w belkach wypełniano elastycznym tworzywem. Termomodernizację zaplanowano tak by wszystkie instalacje w biurze były rozprowadzane wewnątrz warstwy szczelnej. To zmniejszyło ilość przejść przez powłokę a przez co zredukowało zagrożenie nieszczelnościami. [Zdjęcie 8 i 9]
Wentylacja mechaniczna z rekuperacją
W obiekcie użyto wentylacji mechanicznej z rekuperacją o najwyższych parametrach sprawności i posiadające certyfikat PHI Darmstadt. Wielkość centrali została dobrana do różnorodnych funkcji pełnionych przez pomieszczenia biura w tym szkoleń. Odpowiednia ilość i grubość kanałów wentylacyjnych pozwoliła na redukcję szumów w pomieszczeniach. To ważne, gdyż na co dzień, pracujący w biurze architekci potrzebują skupienia.
Ochrona przed przegrzewaniem latem
Nowe biuro Pasywny m2 znajduje się na poddaszu, co w przypadku budynku tradycyjnego predysponowałoby je do przegrzewania się latem. Na szczęście ten obiekt nie jest "tradycyjny". Przed przegrzaniem chroni go gruba warstwa izolacji termicznej. Okna dachowe wyposażone są w automatyczne markizy zewnętrzne zacienieniające pomieszczenia latem. Jako dodatkowy element chłodzący latem zastosowano chłód odpadowy z pompy ciepła.
Instalacja grzewczo-chłodząca
Dzięki zastosowaniu wszystkich powyższych zasad zapotrzebowanie na ogrzewanie obiektu zostało ograniczone do minimum. Według obliczeń wykonanych w PHPP, po kompleksowej termomodernizacji zapotrzebowanie na energię użytkową do grzania nie przekracza 22kWh/m2*rok. Dlatego do ogrzewania pomieszczeń postanowiono wykorzystać tanie i proste w instalacji grzewcze folie elektryczne. [Zdjęcie 10] To rozwiązanie pozwala na szybką zmianę temperatury w poszczególnych pomieszczeniach i na strefowanie (stosowanie zróżnicowanej temperatury w pomieszczeniach w zależności od ich użycia). Jest to bardzo wygodne i dodatkowo obniża rachunki za energię. Do ogrzewania wody użytkowej zastosowano powietrzną pompę ciepła, która jest zintegrowana z systemem wentylacji. Dolnym źródłem pompy jest powietrze wyrzucane z systemu wentylacyjnego, a więc podgrzewając wodę podwójnie odzyskujemy ciepło (raz w rekuperatorze i dodatkowo w pompie ciepła).
Po co taki projekt?
Z perspektywy czasu decyzja o termomodernizacji poddasza historycznej kamienicy była doskonałym pomysłem.
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do odwiedzin naszego nowego biura i osobiste przekonanie się o zaletach tego niezwykłego projektu.